Is het geen prachtig, Oud-Hollands plaatje? We zien de Markt in Steenwijk, een historisch stadje in de Kop van Overijssel. Het statige pand rechts heeft gediend als stadhuis en kantongerecht. Helaas is het enige tijd terug getroffen door brand.
Maar laten we het niet over dat pand hebben, maar over de fraaie trapgevel links. Het boekwerk Monumenten in Nederland zegt dat dit pand Markt 76 zijn trapgevel nog bewaard heeft. Het zou uit 1660 dateren. Maar vreemd genoeg… staat het niet op de monumentenlijst.
Schande?
Een pand met die gevel in die staat die niet op een monumentenlijst staat? Schande? Iets klopt er niet. Laten we eens kijken hoe het er vroeger daar uitzag.
De sepia-kleurige situatie uit rond 1930 laat zien dat er toen nog helemaal geen trapgevel stond. Zijn er achter die lijstgevel uit de negentiende eeuw misschien nog zeventiende-eeuwse elementen over? Misschien wel. Maar de gevel uit 1660 was toen in elk geval nog niet behouden.
Metamorfose
In 1966, zo heb ik op foto’s op internet gezien, was de lijstgevel er nog. Een foto uit de jaren 70 laat de trapgevel al zien. De metamorfose heeft dus in die tussentijd plaatsgevonden. Het huidige pand is trouwens hoger dan het oude pand, dus volledige nieuwbouw sluit ik ook niet uit.
De geveltoerist wordt dus hier genept waar hij bij staat. Het pand is even authentiek als Batavia-stad en terecht geen rijksmonument. Niets tegen dat winkelcentrumpje in Lelystad, maar authentiek is anders. Hier in Steenwijk is die namaak wel zo goed gedaan, dat zelfs kenners die een monumentenboek schreven erin zijn getrapt. Dat moet je de bouwers wel nageven.
Illusie
Laten we, nu we weer een illusie armer zijn, genieten van onder meer de achttiende-eeuwse klokgevel en het gotische gebouw op de achtergrond. En van de echte trapgevel van het waaggebouw, dat buiten beeld pal achter het witte pand te vinden is.
Lees ook: Utrechtse gevels liegen niet over hun leeftijd
Lees ook: Huis wordt drie eeuwen ouder in halve eeuw tijd
Lees ook: Het gelijk van de saaie ambtenaar
Lees ook: Restauratie Moriaan was extreme makeover
Lees ook: Lelijk op de lijst: een uit de hand gelopen restauratie
Pingback: Arnhems Erfgoed
De trapgevel is gebouwd vanuit een pentekening uit 1600 , helaas gaat de schrijver niet zooooover terug, doch is wel historisch verantwoord, de gemeente moest er ook ,toen heel lang over na denken, om ons van een bouwvergunning te voorzien, maar het staat er, en vol trots kijk hier graag na. Dit was de reactie van Willy rutgers , die samen met Janny , ’t geveltien 25 jaar met heeeel veel plezier hebben gerund. Dank u voor deze prachtige foto’s.
Pingback: Arnhemse gevel behouden ondanks ingrepen | Monumentje!
Pingback: Utrechtse namaakgevels liegen niet over hun leeftijd | Monumentje!
Hallo,
Het komt wel vaker voor dat een pand in latere tijd ‘historischer’ lijkt, dan het ooit gebouwd is. Voorbeelden variëren van hele Vlaamse binnensteden die na beide wereldoorlogen weer zijn opgebouwd, tot toevoeging van gotische elementen op de Domkerk in Utrecht. Het verhaal van Steenwijk lijkt sterk op die van Drakenborch in Utrecht. Vergelijk de foto’s op de site http://www.hetutrechtsarchief.nl (zoektermen oudegracht 114 utrecht drakenborch).
Een interessante publicatie die op dit soort historiserend bouwen in gaat: Wim Denslagen, Romantisch modernisme. Nostalgie in de monumentenzorg, SUN Amsterdam 2003, ISBN 90-5875-1082.
Joost
Dat de gevel van de Drakenburg niet eeuwenoud is, had ik al gezien. De restoratoren/herbouwers hebben namelijk wel eerlijk het jaartal 1968 op de gevel gezet.
Evengoed bedankt voor de tip: binnenkort verschijnt hier een verhaal over de Drakenborg.
Pingback: Steenwijker trapgevel nept toerist en kenner