Het kerkgebouw is nu in gebruik als raadszaal.
Ik bezocht vorige week het Brabantse Etten-Leur om een bezoek aan Monument076 te brengen. Het mag zo onderhand duidelijk zijn: in een dergelijke plaats is meer erfgoed te vinden dan je op het eerste gezicht zou denken. Een heel bijzonder oud gebouw is de voormalige Catharinakerk. En dat is niet alleen omdat de vader van Vincent van Gogh er ooit dominee was.
De toren is namelijk gotisch. Nu zijn er wel meer torens in Nederland in die stijl opgetrokken. Bijzonder aan deze is dat hij is gebouwd in de tijd dat niemand gotiek neerzette. We hebben het over 1772, meer de tijd van het neo-classicisme.
Nagesudderd
In de Lage Landen heeft de periode van de gotiek nog lang nagesudderd. Zo is er in het Groningse Harkstede in 1692 nog een kerk in deze spitsboogstijl gebouwd. Ter vergelijking: Italië was in de veertiende eeuw al grotendeels klaar met de bouwstijl.
Na 1800 en in Nederland na 1848 bloeide de neogotiek op. Het Etten-Leurse gebouw is dus te oud om dat label te krijgen, maar te jong om late gotiek te zijn. We hebben het hier dus over neogotiek avant la lettre of over heel late, uitgestelde gotiek. Overigens is de torenspits wel weer classicistisch en past het gewoon in zijn tijd.
Apart
Maar hoe dan ook: we hebben een achttiende-eeuwse toren in min of meer gotische stijl. Dat is toch wel apart. De gotische Gertrudiskerk in Bergen op Zoom dateert uit 1747, maar dat was een geval van herbouw. Philip Schonck (1735-1807), die de Ettense kerk bouwde, heeft geen ouder exemplaar willen kopiëren.
Zover ik weet is dit het enige gotische ontwerp uit de achttiende eeuw. Dat maakt de kerk, die nu als raadszaal in gebruik is, wel erg bijzonder.
Monumentje! 