Prima dat de stad haar schoonheid wil behouden…
De gemeente Groningen heeft iets nieuws bedacht: de monument-light. Het college van B&W wil beeldbepalende gevels die geen monumentenstatus hebben, toch een mate van bescherming bieden. Op deze manier moet de cultuurhistorie en de sfeer van de binnenstad behouden blijven.
Waar komt dit beleid op neer? Er gaan ambtenaren een stuk of 150 leuke gevels aanwijzen die beeldbepalend zijn. Die krijgen dan een beschermde status die minder sterk is dan een gemeentelijk monument. De eigenaar moet dan de gevel min of meer in stand houden. Een soort niet-aaneengesloten beschermd stadsgezicht, dus.
Beschermd stadsgezicht
Nu heeft Groningen al een beschermd stadsgezicht, dat als het goed is alle min of meer historische gevels moet beschermen. Wat deze extra regelgeving nu precies toevoegt, is me dan ook niet duidelijk. “In het nieuwe plan houden we terdege rekening met de wens om meer te koersen op aandacht voor cultuurhistorie en behoud van het unieke karakter van de binnenstad”, is het commentaar van wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA).
Nog steeds denk ik dan: daar heb je het beschermd stadsgezicht toch al voor? Begrijp me niet verkeerd: ik ben blij dat de noordelijke stad eens rekening houdt met haar schoonheid. Maar dit ruikt een beetje naar symboolwetgeving. Bovendien: waarom zetten ze die 150 panden dan niet gewoon op de gemeentelijke monumentenlijst?
Bezuiniging
Of hebben we te maken met een bezuinigingsmaatregel en worden er straks 150 gemeentelijke monumenten ‘gedegradeerd’? Welke 150 panden er op die lichte lijst komen, is nog niet bekend. Dat moet de gemeente nog bedenken. We zullen het wel zien.
Kennelijk ziet Groningen een hiaat tussen beschermd stadsgezicht en gemeentelijk monument. Die zie ik niet. Met regelgeving dichten ze een gat dat niet bestaat. Het regelwoud groeit weer een beetje verder. Ik vraag me af of dat ons erfgoed ten goede komt.
Foto: Fruggo (Wikimedia)
Monumentje! 
Het lijkt mij vergelijkbaar met wat in Amsterdam al jaren geleden gebeurd is: alle panden in de binnenstad, ook in het beschermd stadsgezicht, hebben een kwaliteit toegedeeld gekregen (orde 1 t/m 3 + een restcategorie). Afhankelijk van de orde gelden er regels. Dat blijkt prima uitvoerbaar.
De hamvraag is inderdaad “Wat is de context bij Monument Light”? Als dit uitsluitend ter bescherming van het aangezicht dient vind ik dit wel een beter alternatief dan de status van “Gemeentelijk Monument”. Beschermde gevel is helder. Dit in tegenstelling tot de wensen, dromen en ideeën van de “Commissie van Willekeur” (lees: monumentencommissie) waar eigenaren van gemeentelijke monumenten mee te maken krijgt.
Als het ter bescherming van het aangezicht is, moet een beschermd stadsgezicht voldoende zijn. Het idee van monument light is wellicht interessant voor plaatsen zonder zo’n status.