Scheveningse pier verrees toen plezier weer mocht

Het bouwwerk is uniek in Nederland.

Piertje kopen? De Scheveningse is sinds vandaag bankroet. De eigenaar, horecaketen Van der Valk, kan geen mogelijkheid bedenken om het betonnen gevaarte rendabel te krijgen. De toekomst van het bouwwerk staat op het spel.

Intussen gaat de pier achteruit; betonrot vreet aan de fundamenten. De vraag is: is het erg? Is het gebouw uit 1961 monumentwaardig? Is het ondanks zijn zwaar betonnen voorkomen de moeite waard te behouden, ook al is het niet rendabel?

Warm

Veel Nederlanders hebben natuurlijk – letterlijk en figuurlijk – warme associaties bij het betonkolos. Een lekker dagje strand, daarna eten of spelen of winkelen op de pier. De landelijke bekendheid is hoog en velen zullen het missen. De pier was jarenlang plezier voor iedereen.

Maar met nostalgie alleen maak je geen rijksmonument. Anders kun je de hele Efteling wel op de lijst zetten. Waaraan moet een monument dan wel voldoen? De Nederlandse overheid noemt twee criteria: het moet cultuurhistorische of wetenschappelijke waarde hebben.

Grote Architecten

Dat is niet een hele gemakkelijke meetlat; over beide eisen kun je uren discussiëren. Cultuurhistorisch is het alleen vanwege de architecten al interessant. Onder meer Huig Maaskant en Dick Apon hebben het ontworpen. Dat waren in die tijd grote architecten. Vooral Maaskant is bekend, onder meer vanwege het Rotterdamse Wereldhandelsgebouw en de Euromast.

Ook historisch is wat te zeggen voor het behoud van de pier. Het is een bouwwerk dat is gebouwd voor de lol, om mensen te vermaken. Daarmee markeert het een bijzondere, historische ontwikkeling: de overgang van de Wederopbouw naar de sixties. 

Hard werken

We hoefden niet alleen nog maar woonhuizen te maken, bruggen te herstellen en hard werken om het land weer op de rails te krijgen. We mochten rond 1960 ook gewoon weer eens lol hebben. En daar maakten we zo’n groot gebouw voor, niet zomaar een paviljoentje in het park! Kortom: de pier vertelt ons wel degelijk wat over onze geschiedenis.

Daar komt nog bij dat het gebouw uniek is. Kent iemand iets vergelijkbaars in Nederland? Zelfs in het buitenland is het goed zoeken. De pier in het Vlaamse Blankenberge is een stuk kleiner, die in het Engels Brighton van een heel andere tijd.

Betonrot

Of het massale, betonnen gebouw mooi is, daar kun je over discussiëren. Maar er zijn argumenten genoeg te bedenken om het wel degelijk op de rijksmonumentenlijst te zetten. Dat moet wel snel gebeuren; intussen gaat de betonrot gewoon verder.

Foto: Angmokio (Wikimedia)